Geschiedenis
1282: Hoeven wordt gesticht.
In het jaar 1282 schenkt Arnoud van Leuven, heer van Breda, 100 Hoeven aan de St. Bernardusabdij te Hemiksem, bij Antwerpen. Het dorp Hoeven ontleent hier zijn naam aan. Vlakbij Hoeven wordt een uithof gebouwd. Deze uithof lag iets hoger dan de omliggende bebouwing, Bovenop de Donk.
De gronden van de broeders zijn grotendeels moerassig en worden drooggelegd. De polders tussen Hoeven en rivier de Mark zijn hierdoor droog komen te liggen. De polders die ontstaan zijn zeer vruchtbaar en geschikt voor landbouw. Boeren die deze landen wilden gebruiken moesten een tiendrecht betalen aan de broeders van de uithof. De broeders leven grotendeels zelfvoorzienend door het tiendrecht en hetgeen ze zelf verbouwen.
1561: Tijd van oorlogen breekt aan.
Vanaf de 16e eeuw breken roerige tijden aan. In de 80-jarige oorlog nemen de Spanjaarden Bovendonk in. Na een brand wordt Bovendonk herbouwt in 1596. 45 jaar later wordt er nieuwbouw neergezet. Hierna volgen twisten tussen de Republiek en Abdij wie nu eigenaar is van het pand. Uiteindelijk komt het bezit weer terecht bij de Bisschop van Antwerpen. In 1795 bezetten de Fransen Bovendonk, dit tot onvrede bij de Katholieken, die Bovendonk 5 jaar later terugkrijgen. Als Napoleon aan de macht komt in Frankrijk, valt Bovendonk weer in Franse handen. In 1813 komt Willem I aan de macht en herstelt de macht van de Bisschop weer op Bovendonk.
1798: Het rijke roomse leven
In 1798 krijgt Breda een eerste klein-seminarie waar priesters worden opgeleid. Dit gebeurt in het kader van het nieuw op te richten Bisdom van Breda. Adrianus van Dongen is als Apostolisch Vicaris verantwoordelijk voor het optuigen en voorbereiden van dit nieuwe Bisdom. In 1816 verhuist het seminarie naar Bovendonk op voorstel van de Apostolisch Vicaris. De president van het seminarie, Johannes van Hooijdonk wordt later de eerste Bisschop van Breda en zetelt dan op Bovendonk.
Toen in 1853 het bisdom van Breda werd opgericht, werd de priesteropleiding ondergebracht bij de bisschop van Breda. In 1892 kocht het bisdom de gebouwen en de grond die nog steeds eigendom waren van de Nederlandse staat voor bijna 14.000 gulden.
1895: Het huidige Bovendonk
In het najaar van 1895 kreeg Petrus J.H. (Pierre) Cuypers de opdracht om een geheel nieuw klooster te ontwerpen. Het oude seminariehuis en bisschopshuis werden afgebroken en een nieuw neogotisch gebouw verrees. Dit werd voor het eerst beperkt in gebruik genomen in 1907 en in september 1908 opgeleverd.
Door de terugloop van het aantal aanmeldingen van priesterkandidaten werd in 1967 het gebouw ontruimd, waarbij de waardevolle boeken verhuisden naar de Vrije Universiteit van Amsterdam. Het gebouw kwam 11 jaar leeg te staan. Enkele idealisten onder leiding van Toon Hommel stichtten een religieuze leefgemeenschap, die de basis werd van het ontvangen van groepen. Hieruit groeide het initiatief voor het oprichten in 1983 voor een nieuw type priesteropleiding voor kandidaten op rijpere leeftijd vanuit een arbeidssituatie: een deeltijdopleiding.
In 1990 werd een begin gemaakt met professionalisering en commercialisering van de exploitatie van het gebouw. De B.V. exploitatie huurt nu het gebouw om er een conferentiecentrum, hotel te exploiteren.
Gedurende het gehele jaar vinden er rondleidingen plaats op Bovendonk. Tijdens de rondleiding gaat een enthousiaste heemkundige verder in op de bijzondere geschiedenis van Bovendonk. Rondleidingen zijn mogelijk vanaf 10 personen. Deze zijn op aanvraag.
